Đã lâu lắm rồi chưa về thăm nhà, cũng chưa năm nào ít về quê đến thế…bỗng lại có cãm giác nhớ nhà như ngày nào lần đầu tiên còn bé ấy lên học nội trú bắt đầu bước vào giai đoạn học cách xa nhà..
Nhưng ngày ấy học cách xa nhà kiểu khác cơ, ngày ấy chỉ nhớ em, nhớ mẹ, nhớ mọi người, nhớ chú chó yêu của mình, nhớ cơm mẹ nấu, nhớ bè bạn rong ruổi những ngày hết lô cao su này đến đất hoang khác chạy theo sau lưng bò…
Giờ nhớ nhà theo cái kiểu “vĩ đại “ hơn, không chỉ nhớ mẹ, nhớ em, nhớ ba, nhớ cháu ali đang yêu, nhớ cơm mẹ nấu nữa mà còn nhớ mùi đất đỏ, nhớ hương cà phê thơm ngát, nhớ cái nắng gắt khi mùa khô đến, nhớ cái mùa mưa dài lê thê, nhớ những mùi bắp nướng khi những chiều lạnh quanh quẩn bếp lửa khói ngun ngút, nhớ tiếng chiêng, nhớ tiếng ê ray của nghệ nhân trên đài mỗi chiều bố lại bật radio lên, nhớ từng gương mặt ngây thơ da ngăm ngăm đen tóc cháy nắng của những em nhỏ ở buôn mình, nhớ cả những giọng hát đấy chất tây nguyên, đầy mộc mạc của thanh niên buôn mình và nữa …một nỗi nhớ hơn bao giờ hết chỉ còn biết gửi gắm vào gió cho ta gửi về miền đất yêu thương ấy tình cãm vô vàn thương tiếc…gửi nỗi nhớ lớn lao hết hơn bao giờ tới người nghệ sĩ, người con của đại ngàn ..Nghệ sĩ nhân dân Y Moan !!!

Biết nói gì hơn đầy, biết diễn tả sao đây? Chỉ biết rằng khi bật máy lên và trên trang chủ đập vào mặt cái tin về chú, người con đã mang giọng hát mộc mạc tràn đầy cãm xúc, tràn đầy chất lửa ấy đi hát cho  bao người từ bắc vào nam, người mà dù đi đâu cũng tự hào về nơi mình sinh ra, tự hào mình là ai, tự hào về dòng máu đang chảy cuồn cuộn trong người mình ấy đã ra đi, đi mãi ko về nữa…như chim họa mi bỗng một ngày bị cắt tiếng, như chim Tlang không còn có thể vỗ cánh bay trên bầu trời rộng…
Yêu quá cái giọng ca ấy, yêu quá cái con người ấy, mãi chỉ có một người là mình chú, không ai có thể giống, không ai có thể hơn không chỉ vì giọng hát mà cả tâm hồn…
Còn nhớ mãi ngày đó mình chạy theo thanh niên trong làng đi xem đoàn ca múa của tỉnh đi hát phục vụ “đồng bào tôi nghe” miễn phí đấy, chẳng cần tốn đồng nào mua vé như đi xem ca sĩ trẻ bây giờ đâu. Chú bước lên sân khấu cả tiếng reo hò thật to vang lên, giọng ca ấy cất lời cả chất lửa như truyền khắp khán giả ở dưới…khi phía bên này đám thanh niên đang ngất ngây, đăm chiêu theo tiếng ca ấy thì bên kia mấy người già cố ngoái cổ, nhén chân lên, miệng không ngớt nhắc đám thanh niên : “bọn mày cúi đầu xuống , cho bà nhìn mặt cái thằng y moan với nào”, ấy mới biết từ già đến trẻ ai cũng yêu giọng ca ấy.
Biết nói gì nhỉ cuộc sống vốn đã có quy luật, một ngày nào đó rùi mình cũng sẽ ra đi nhưng mà sao vẫn thấy khó chấp nhận quá. Phải vì cái gì mình yêu thương thì mình cứ muốn giữ mãi, cứ muốn nó tồn tại mãi?
Người con của đại ngàn ấy như cánh chim đầu đàn cho bao thế hệ ca sĩ sau này nối gót đi theo, người con ấy đã gieo nên những hy vọng sống cho những thanh niên ngày ngày chỉ biết làm cà phê đam mê cà hát có những ước mơ, những khát vọng thể hiện mình ra thế giới bên ngoài rộng lớn kia khi mình chỉ như một hạt cát nhỏ và sần sùi trong cả đống hạt cát nhiều hình thù nhiều cỡ để có thể tỏa sáng và sẽ có nhiều người để ý đến.
Chú đã làm được thật nhiều cho mảnh đất yêu thương, đi đâu chú cũng chỉ muốn thể hiện mình là ai, và giới thiệu cho người khác biết về văn hóa của mình với vẻ đầy tự hào.
Vậy mà mình, đã có rất rất nhiều lần mình tự ti mình là ai, mình cố giấu mình là ai, mình từ đâu đến. Nghĩ đến thế thôi mình đã cãm thấy xấu hổ lắm rồi, vậy tự hỏi sau này mình sẽ làm được những gì cho người dân mình, cho quê mình, cho mảnh đất còn cần lắm những người con đầy tâm huyết đưa dân mình vượt qua cái lạc hậu, đưa trẻ con người mình hết đi cái mặc cãm, hết đi cái tự ti có thể tự tin khẳng định mình trước cộng đồng xã hội… làm sao và làm sao để mỗi người trẻ tuổi biết yêu cái văn hóa của mình biết giữ gìn những phong tục đẹp, biết yêu những tiếng kể khan của ông, biết xao động những tiếng ê Ray những đêm hội , biết đánh những nhịp chiêng khi dồn dập khi ngân nga, còn nhiều nhiều lắm…sẽ bắt đầu từ đâu và như thế nào đây? dân mình còn khổ quá, không phải khổ cái vật chất mà khổ cái tinh thần và cái ý thức…
Đâu đâu người ta cũng hân hoan nào thì toàn cầu hóa ,nào thì ngoại ngữ, nào thì hội nhập..ai ai cũng náo nức cho con đi học cái internet, học 2, 3 dăm ngoại ngữ, kỹ năng mềm…nhưng lùi sâu, sâu nữa những vùng quê xa lắm nơi mà  được gọi là thuộc tầng lớp thiểu số sinh sống, quốc ngữ được sử dụng như ngôn ngữ thứ 2. Còn rất nhiều, không nói đến người già, người lớn mà cả đám thanh niên nói quốc ngữ còn chưa rõ, internet là cái gì đó cao sang chỉ biết rằng nó bảo cái đó chơi game hay hơn cái điều khiển game bằng tay khi nối với cái tivi ấy.
Nơi ấy, trẻ con suốt ngày chỉ biết chân lấm tay bùn rong ruổi những ngày cõng em lên rẫy, theo bò lên nương, “ nó đi học ai đi làm”???
Chữ Việt các em còn không rành nói gì đến ngoại ngữ hả trời? nói gì đến tương lai hả trời, kiến thức các em không có biết sao mà đổi đời hả trời? Không lẽ cuộc sống chỉ quanh quần xung quang cái buôn nhỏ ấy với cái cuốc, máy cày và rồi “ lớn xác” lại gả vợ, gả chồng cho nó có người nuôi cái thân có người ngày ngày lên rẫy cà phê chung ??
Cứ hỏi biết đến bao giờ mới trả lời được, ta nhiều chuyện quá đi.. thôi gác lại.
Hãy khóc cho người đã vừa đi, khóc cho người con của đại ngàn, còn mình hãy luôn tự hào mình là ai. Tự hào mình cũng nói chung với ngôn ngữ với người nghệ sĩ ấy, tự hào mình được sinh ra nơi đáng tự hào đi nào !!!
Nhớ tiếng của mình quá đi, thèm được nói, thèm được cất lên…Ênguôt êdi mi ma!